අද අපි ජීවත් වන අධික උද්ධමනය සහිත ආර්ථික පරිසරය තුළ, පවුලේ මාසික වැටුපට අනුව ගෘහස්ථ වියදම් කළමනාකරණය කර ගැනීම බොහෝ දෙමාපියන්ට දැවැන්ත අභියෝගයක්. මාසය අවසන් වන විට වියදම් ආදායම ඉක්මවා යාම හෝ හදිසි අවශ්‍යතාවයක් සඳහා ඉතිරියක් නොමැති වීම පොදු තත්වයක්. සාර්ථක මූල්‍ය කළමනාකරණයේ රහස වන්නේ ආදායම කොතරම් අඩු වුවත්, එය ඥානවන්තව බෙදා හැරීම සහ විනයක් ඇතිව අයවැයක් පවත්වාගෙන යාමයි. ඔබේ වැටුපට අනුව පවුලේ වියදම් බැලන්ස් කර ගෙන මූල්‍ය ස්ථාවරත්වයක් සහ මානසික නිදහසක් ලබා ගැනීමට අවශ්‍ය මේ ප්‍රායෝගික පියවර ඔබටත් ඵලදායී වේද කියා බලන්න.
සාර්ථක මූල්‍ය කළමනාකරණය ආරම්භ වන්නේ ඔබේ මුදල් යන්නේ කොතැනටද යන්න නිවැරදිව තේරුම් ගැනීමෙනි.
- ආදායම නිවැරදිව හඳුනාගැනීම
ඔබගේ මාසික වැටුප, එනම් සියලු අඩු කිරීම් වලින් පසු ඔබේ අතට ලැබෙන මුදල කුමක්දැයි පැහැදිලිව දැනගන්න. මෙය ඔබේ අයවැයේ පදනමයි. ඔබට අමතර ආදායම් මාර්ග ඇත්නම්, ඒවා ද අයවැයට ඇතුළත් කරන්න.
- වියදම් වර්ගීකරණය හා නිරීක්ෂණය
පළමුව, ඔබේ සියලුම වියදම් සති දෙකක් හෝ මාසයක් සඳහා දිනපොතක, සටහන් පොතක හෝ ජංගම දුරකථන යෙදුමක සටහන් කරන්න. ඉන්පසු ඒවා ස්ථාවර සහ විචල්‍ය වියදම් ලෙස ප්‍රධාන කාණ්ඩ දෙකකට වර්ග කරන්න.
ස්ථාවර වියදම් නිවාස කුලී, ණය වාරික, රක්ෂණ ගෙවීම්, දරුවන්ගේ පාසල් ගාස්තු වැනි අප ස්ථිරවම ගෙවිය යුතු වියදම් වෙනස් කළ නොහැකි බැවින්, මාසය ආරම්භයේදීම මේ සඳහා මුදල් වෙන් කරන්න.
විචල්‍ය වියදම් ආහාර, ප්‍රවාහනය (තෙල්/ටිකට්), විනෝදාස්වාදය, ඇඳුම් පැළඳුම්, විදුලි බිල් යන ඒවා මේවා කළමනාකරණය කිරීමට සහ අඩු කිරීමට වැඩිම ඉඩක් ඇති වියදම් ලෙස දැක්විය හැකියි.
ඔබගේ සීමිත වැටුප උපරිම කාර්යක්ෂමතාවයකින් යුතුව බෙදා හැරීම සඳහා ලෝකයේ ජනප්‍රියම මූල්‍ය නීති දෙකක් භාවිත කළ හැකිය.
- 50/30/20 රීතිය
මෙම සරල හා ඵලදායී රීතිය යටතේ, ඔබගේ ශුද්ධ මාසික ආදායම පහත පරිදි බෙදා හරින්න.
- 50% – අත්‍යවශ්‍ය අවශ්‍යතා – කුලී, ආහාර, ප්‍රවාහනය, බිල්පත් (වතුර, විදුලිය) වැනි මූලික ජීවන වියදම්
- 30% – වුවමනා – සිනමාව, අවන්හල් ආහාර, අලුත් ඇඳුම්, අත්‍යවශ්‍ය නොවන දේ සඳහා යන වියදම්
- 20% – ඉතිරි කිරීම් සහ ණය ගෙවීම් – හදිසි අරමුදල්, විශ්‍රාම සැලසුම්, ඉහළ පොලී සහිත ණය ගෙවීම්
ඔබේ වැටුප අඩු නම්, ඔබට මෙම අනුපාතය 60/20/20 (අත්‍යවශ්‍ය 60%, වුවමනා 20%, ඉතිරි කිරීම්/ණය 20%) හෝ ඊටත් වඩා ඉහළ (අත්‍යවශ්‍ය 70% දක්වා) ලෙස සකස් කර ගත හැකිය. වැදගත්ම දේ නම්, ඉතිරිකිරීම්/ණය ගෙවීම් සඳහා 20% ක කොටසක් වෙන් කිරීමට උත්සාහ කිරීමයි.
- ලියුම් කවර ක්‍රමය
මුදල් අතින් වියදම් කරන අයට මෙය ඉතා සුදුසුයි. විචල්‍ය වියදම් (ආහාර, විනෝදාස්වාදය, ප්‍රවාහනය) සඳහා මාසික අයවැය අනුව මුදල් වෙන් කර, මාසය ආරම්භයේදී එම මුදල් වෙනම ලියුම් කවරවලට දමන්න. උදාහරණයක් ලෙස ආහාර කවරයේ ඇත්තේ රු. 30,000 ක් පමණක් නම්, එම මාසයට ඔබ කළ යුත්තේ එම මුදලින් කළමනාකරණය වීමයි. කවරයේ මුදල් අවසන් වූ පසු, ඔබට තවදුරටත් එම කාණ්ඩයේ වියදම් කළ නොහැක. මෙය වියදම් පාලනයට හොඳ විනයකි.
වියදම් අඩු කර ගැනීමේ ප්‍රායෝගික උපාය මාර්ග
ආදායම ක්ෂණිකව වැඩි කළ නොහැකි නම්, වියදම් අඩු කර ගැනීම ඔබේ මූල්‍ය සමබර කිරීමේ දෙවන ප්‍රධානතම මාර්ගයයි.
- ආහාර වියදම් කළමනාකරණය
ආහාර වියදම් යනු බොහෝ පවුල්වල විශාලතම විචල්‍ය වියදමයි. සතිපතා/මාසික සැලසුමක් සකසන්න. සතිපතා ආහාර වේල සඳහා අවශ්‍ය ද්‍රව්‍ය ලැයිස්තුවක් සාදා, වෙළඳසැලට යන්නේ එම ලැයිස්තුව පමණක් රැගෙන යන්න. ලැයිස්තුවෙන් පිටත භාණ්ඩ මිලදී ගැනීමෙන් වළකින්න. මාසිකව වැඩිපුර අවශ්‍ය වන හා කල් තබා ගත හැකි ද්‍රව්‍ය (සහල්, පරිප්පු, සීනි) තොග වශයෙන් (එකවර මිලදී ගැනීමේදී මුදල් ඉතිරි වේ) මිලදී ගන්න. අවන්හල් හෝ පාසල් කැන්ටිම වෙනුවට ගෙදරින් රැගෙන යන ආහාර වලට හුරු වීමෙන් විශාල මුදලක් ඉතිරි කරගත හැකිය.
- ප්‍රවාහන සහ උපයෝගිතා බිල්පත් කළමනාකරණය
ජලය, විදුලිය සහ දුරකථන බිල්පත් නිරන්තරයෙන් නිරීක්ෂණය කර, භාවිතය අඩු කිරීමට පියවර ගන්න. හැකි සෑම විටම පොදු ප්‍රවාහන සේවා භාවිත කිරීමෙන් ඉන්ධන හා වාහන නඩත්තු වියදම් අඩු කර ගත හැකිය. කෙටි දුර ගමන් සඳහා පයින් යාම හෝ පාපැදිය භාවිත කිරීමෙන් සෞඛ්‍ය ප්‍රතිලාභද ලැබේ.
- වුවමනා වියදම් පාලනය
වුවමනා යනු අත්‍යවශ්‍ය නොවන නමුත් අපට අවශ්‍ය යැයි හැඟෙන දේවල් ය. අත්‍යවශ්‍ය නොවන භාණ්ඩයක් මිලදී ගැනීමට පෙර දින 7ක් හෝ 30ක් බලා සිටින්න. බොහෝ විට, දින කිහිපයකට පසු එම අවශ්‍යතාවය පහව යනු ඇත. තවද රූපවාහිනී සේවා, අනවශ්‍ය සඟරා හෝ ව්‍යායාම ශාලා සාමාජික ගාස්තු වැනි වියදම් සීමා කරන්න.
ඉතිරි කිරීම් සහ ණය කළමනාකරණය
සෑම වැටුපකින්ම මුදල් වෙන් කළ යුතු ප්‍රධානතම ක්ෂේත්‍රය මෙයයි.
- පළමුව ඉතිරි කරන්න
ඔබට වැටුප ලැබුණු සැනින් කළ යුතු පළමු කාර්යය (20% රීතියට අනුව) විය යුත්තේ, ඉතිරි කිරීමේ ගිණුමට මුදල් දැමීමයි ඉතිරි මුදලින් ජීවත් වීමට ඔබ හුරු විය යුතුය. මේ සඳහා බැංකුවට ස්ථාවර උපදෙස් (Standing Order) ලබා දීමෙන් මුදල් ස්වයංක්‍රීයව ඉතිරි වේ.
- හදිසි අරමුදලක්
හදිසි අනතුරක්, රැකියාව අහිමි වීමක් හෝ රෝගී තත්වයක් වැනි අවස්ථාවලදී ණය නොවී මුහුණ දීමට, මාස 3 – 6 ක වියදම් ප්‍රමාණයක් ආවරණය වන හදිසි අරමුදලක් වෙනමම තබා ගන්න. මෙය ඔබේ මූල්‍ය ශක්තියක් වන අතර, ඔබේ මානසික නිදහසට ද හේතු වෙයි.
- ණය ගෙවීමේ උපාය මාර්ග
ඔබගේ සියලුම ණය ලැයිස්තුගත කර, වැඩිම පොලී අනුපාතය සහිත ණය සඳහා හැකි ඉක්මනින් වැඩිපුර මුදලක් ගෙවීමට පියවර ගන්න. මෙයින් දිගු කාලීනව ඔබට ගෙවීමට සිදුවන පොලී මුදල විශාල ලෙස අඩු වේ. තවද මාසිකව ලැබෙන අමතර දීමනා, බෝනස් හෝ අතිකාල දීමනා වැනි අනපේක්ෂිත ආදායම් හැකි සෑම විටම ණය ගෙවීමට පමණක් යොදවන්න.
- තාක්ෂණය භාවිතය සහ පවුලේ සහභාගීත්වය
නවීන තාක්ෂණය භාවිතයෙන් ඔබේ මූල්‍ය කළමනාකරණය පහසු කරගත හැකිය. මූල්‍ය යෙදුම් (Money Management Apps) උදාහරණ ලෙස Money Manager හෝ ඔබේ බැංකුව මගින් සපයන ජංගම දුරකථන යෙදුම් භාවිතයෙන් ඔබේ දෛනික වියදම් සටහන් කිරීම, කාණ්ඩ කිරීම සහ ඒවා අයවැයෙන් කොතරම් දුරට ඉක්මවා ඇත්දැයි බැලීම පහසු කරගත හැකිය.
මූල්‍ය කළමනාකරණය යනු එක් පුද්ගලයෙකුගේ කාර්යයක් නොවේ. ඔබේ සහකරු/සහකාරිය සහ තරමක් වැඩිහිටි දරුවන් සමඟ අයවැය පිළිබඳව විවෘතව සාකච්ඡා කරන්න. වියදම් පාලනය කිරීමේ අවශ්‍යතාවය සහ ඉතිරි කිරීමේ වැදගත්කම ඔවුන්ට පහදා දෙන්න. සමස්ත පවුලම එකම ඉලක්කයක් කරා ගමන් කරන විට, මූල්‍ය සාර්ථකත්වය ළඟා කර ගැනීම පහසු වේ.
වැටුපට අනුව ගෙදර වියදම් සමබර කරගැනීම යනු එක් මාසයකින් අවසන් කළ හැකි කාර්යයක් නොවේ. එය නිත්‍ය පුරුද්දක් සහ විනයක් මත පදනම් වූ අඛණ්ඩ ක්‍රියාවලියකි. 50/30/20 රීතිය හෝ ඊට සමාන ක්‍රමවේදයක් භාවිතයෙන් ඔබේ වැටුප ප්‍රමුඛතා අනුව බෙදා හැරීම, විචල්‍ය වියදම් පාලනය කිරීම සහ පළමුව ඉතිරි කිරීම යන මූලධර්මය දැඩිව පිළිපැදීම තුළින්, ඔබේ පවුලේ මූල්‍ය ගමන ඔබට පහසු වනු ඇත.
සටහන
දිශාන්ති වෙදගේ
මනෝ උපදේශන ඩිප්ලෝමාධාරීණී
මානසික සෞඛ්‍ය සරසවිය
Leave feedback about this