PCOS යනු කාන්තාවන් බොහෝ සේ අපහසුතාවයට පත් වන තත්ත්වයකි. මේ තත්ත්වය රෝගයක් ලෙස නම් කළ නොහැකි වුවත් වැඩිවිය පැමිණි එනම් වයස අවුරුදු 15 සිට 45 දක්වා වයස් සීමාවන්වල පසුවන කාන්තාවන් අතර මේ තත්ත්වය බහලුව දැකිය හැකියි. PCOS තත්ත්වයේදී මූලිකවම බලපෑමට ලක්වන ඉන්ද්‍රිය වන්නේ ඩිම්බකෝෂ යි. ඩිම්බ කෝෂ මගින් නිපදවන ඊස්ට්‍රජන් හා ප්‍රොජෙස්ටෙරෝන් හෝමෝන මගින් ආර්තව චක්‍රය පාලනය කරන අතර ඩිම්බ කෝෂ මගින් ඉතා සුළු ප්‍රමාණයක් Androgenවන පුරුෂ හෝමෝනය ශ්‍රාවය කෙරේ. මෙසේ ශ්‍රාවය වන පිරිමි හෝමෝන ප්‍රමාණය වැඩි වීම හේතුවෙන් ඩිම්බ කෝෂවල හෝමෝන නිපද වීම නතර කර ඩිම්බ නිෂ්පාදය වැළැක්වීම මෙහිදී සිදු වේ. ඔසප් චක්‍රයේ අක්‍රමවත් බව මෙහිදී දැකිය හැකි මූලික ලක්ෂණයකි. මෙහිදී කාන්තාවගේ සිරුර තුළ සාමාන්‍ය ප්‍රමාණයට වැඩියෙන් පුරුෂ හෝමෝන ශ්‍රාවය වන අතරම එම හෝමෝන අසමතුලිතතාවය නිසා ආර්තව චක්‍රය අක්‍රමවත් වේ. එය දරු පිළිසිඳ ගැනීමකට බාධා පැමිණවිය හැකි තත්ත්වයකි.
PCOS සඳහා හේතු ලෙස ජානමය තත්ත්ව බලපාන බව වෛද්‍යවරුන් පවසන අතරම ආහාරපාන රටාව නිසි අයුරින් පවත්වා නොගැනීමත් ව්‍යායාමවල නොයෙදීමත් (PCOS තත්ත්වයට මුහුණ දෙන කාන්තාවන්ගෙන් 80% පමණම ස්ථූල කාන්තාවන් වේ) යන කරුණු හේතු විය හැකිය. එසේම PCOS තත්ත්වයට මුහුණ දී සිටින කාන්තාවන්ගෙන් 70%ක පමණ පිරිසකට ඉන්සියුලින් ප්‍රතිරෝධී (Insulin resistance) ඇති වේ.
PCOS තත්ත්වයේදී අක්‍රමවත් ඔපස් චක්‍රය, රුධිරගත පිරිමි හෝමෝන ප්‍රතිශතය ඉහළ යාම මෙන්ම ඩිම්බ කෝෂවල දියර සහිත ගෙඩි ඇතිවීම වැනි තත්ත්වයන් වෛද්‍යවරු නිරීක්ෂණය කරන අතරම තරලය පිරි ඉතා කුඩා ප්‍රමාණයේ ව්‍යුහයක් (මසිනි – SAC වැනි) ඩිම්බ කෝෂය ඇති වන අතරම Polycystic නමින් හඳුන්වන්නේ ඒ තත්ත්වයයි. මෙම කූපයන් තුළ නොමේරූ ඩිම්බයන් ඇත. රුධිරගත ඊස්ට්‍රජන්, ප්‍රොජෙස්ටෙරෝන්, FSH, LH ආදි හෝමෝන අවම වීම හේතුවෙන් ඩිම්බනීහරණයේ අක්‍රමවත් වේ. තවද පුරුෂ හෝමෝනය (Androgen) ශ්‍රාවය වීම නිසා ඔසප් චක්‍රය අක්‍රමවත් වනු ඇත.
PCOS තත්ත්වය හේතුවෙන් කාන්තාවක් වඳභාවයට (Infertility) පත්විය හැකිය. තවද පරිවෘත්තීය රෝගවලට ගොදුරු විය හැකිය. ඒ හේතුවෙන් දියවැඩියා, අධික රුධිර පීඩනය, හෘදරෝග වැනි තත්ත්වයන්ට ගොදුරු වීමේ අවදානම වැඩිය.
එසේම, නින්දේදී ස්වසන අපහසුතා ඇති වීම, සෑම මසකම ගර්භාෂ ඇතුලත ආස්ථරයේ ආස්ථරණය වුවද ඩිම්බනීහරණයක් සිදු නොවන බැවින් ගර්භාෂයේ අන්තෝචක්වාලයේ පිළිකා (Endometrial Cancer) තත්ත්වයන් ඇති වීම වැනි ඉහත දැක් වූ බොහෝ රෝග තත්ත්වයන්ට මුහුණ දීමට සිදු වීම හේතුවෙන් අවසානයේ කාන්තාවක් මානසික අවපීඩනයට වුවද ගොදුරු විය හැකිය.
- අක්‍රමවත් ඔසප් චක්‍රය/ රුධිරය අධික ලෙස වහනය වීම
- අධික බර අඩුවීම, අධික පිපාසය, අධික කුසගින්න, දෑස් බොද වී යාම වැනි දියවැඩියා රෝගයේ ලක්ෂණ පෙන්නුම් කිරීම
- වසරකට වැඩි කාලයක් දරු පිළිසිඳ ගැනීමක් වෙනුවෙන් උතසාහ කළ ද දිගින් දිගටම පමා වීම
- මුහුණේ මෙන්ම සිරුරේ අනවශ්‍ය රෝම, කුරුලෑ ඇති වීම
- සම අඳුරු පැහැගැනීම
- බර වැඩිවීම
- තට්ටය ඇති වීම
PCOS කාන්තාවකගේ ඔසප් චක්‍රෙය් ඇති වන අක්‍රමතා නිසා දරු පිළිසිඳ ගැනීමට බාධාවක් විය හැකිය. එසේම ඔසප් චක්‍රය අක්‍රමවත් කාන්තාවන් ගැබ් ගත්තද අධික රුධිර පීඩනය, ගැබිනි සමයේ දියවැඩියා වගේම ගබ්සා වීම් වැනි තත්ත්වයන්ටද මුහුණ පෑමට සිදු විය හැකිය. නමුත් ඩිම්බහරණ ක්‍රියාවලිය නිසි පරිදි පවත්වා ගෙන සරුභාවය සදහා වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර ලබාගනිමින් දරුවෙකු පිළිබඳ සිහිනය සැබෑ කරන ගැනීමට හැකියාව පවතී. ඒ සඳහා සැමවිටම සුදුසුකම් සහිත වෛද්‍යවරයෙකු වෙත යොමු විය යුතුමය. මෙහිදී වඩාත් වැදගත් වන්නේ PCOS හේතුවෙන් ඩිම්බ කෝෂ වෙතින් මේරූ ඩිම්බ නිසි පරිදි හරණය නොවීමෙන් ඇති විය හැකි සංකුලතා සදහා අවශ්‍ය වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර වෙත යොමු වීමයි.
- උපත් පාලන පෙති
progesterone සහිත පෙති දිනපතා ලබා දීමෙන් හෝමෝන සමබරතාවය යථා තත්ත්වයට පත්වන අතරම ඒ හේතුවෙන් ඩිම්බනිහරණය ක්‍රමානුකුල වේ.
ගර්භාෂයේ ඇතුළු ස්තරයේ පිලිකා ඇතිවීමේ අවදානම අවම ද මෙමගින් අවම කරයි.
අධික ලෙස රෝම වර්ධනය (අනවශ්‍ය රෝම කූප ඉවත් කිරීමට වෛද්‍ය නිර්දේශය මත එෆ්ලොරමිතින් ආලේප කිරීම, ලේසර් ක්‍රම මගින් මුහුණේ හා ශරීරයේ අනවශ්‍ය රෝම ඉවත් කිරීම) අවම කරයි.
- මෙට්ෆොමින් ඖෂධය
ඉන්සියුලින් මට්ටම වැඩි දියුණු කර දෙවන වර්ගයේ දියවැඩියාව සදහා ප්‍රතිකාර කරයි
- Leptazol ඖෂධය
කාන්තාවන්ගේ සරුභාවය ඇති කරවන ඖෂධයක් වන අතර PCOS සහිත කාන්තාවන්ට ගැබ් ගැනීමට උදව් වේ.
- ශල්‍ය ප්‍රතිකාර
ඩිම්බකෝෂ මත කරන ප්‍රතිකාර (Ovarian drilling) ක්‍රමයකි. මෙහිදී ඩිම්බ කෝෂය තුල ලේසර් කිරණ හෝ තුනී රත්කල ඉදිකටුවක් ආධාරයෙන් කුඩා සිදුරු ඇති කර මේරූ ඩිම්බ පිටවීම යථා තත්ත්වයට පත්වේ කිරීම මෙහිදී සිදු වේ.
ක්‍රිශාන්ති ගංගා කුමාරිහාමි මහත්මිය
සූතිකා පුහුණු හෙද නිළධාරිනි
බාහිර දේශක සහ ලේඛිකා
Leave feedback about this