වියපත් මවට, පියාට හිරු එළිය මෙතරම් වැදගත් වන්නේ ඇයි?

හිරු එළිය ජීවයේ පැවැත්ම කෙරෙහි සෘජුවම සම්බන්ධ වන සාධකයකි. හිරු එළිය ගැන සඳහන් කරන සැනින් අපේ මතකයට එන්නේ එහි ආලෝකය සහ උණුසුමයි. නමුත් එහි වැදගත්කම සරල පාරිසරික සෞන්දර්යයට වඩා බොහෝ සෙයින් ඔබ්බට යයි. එය මිනිස් සෞඛ්‍යය හා යහපැවැත්ම සඳහා වැදගත් කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි. නමුදු වැඩිහිටියන් සඳහා නිතිපතා සහ ආරක්ෂිතව හිරු එළියට නිරාවරණය වීමේ අවශ්‍යතාව අපගේ අවධානයට යොමු වන්නේ අවම වශයෙනි. මිනිසුන් වයසට යන විට, ඔවුන්ගේ ශරීර විවිධ වෙනස්කම් වලට භාජනය වන අතර එමඟින් ඌනතාවයන්, රෝගාබාධ සහ අපහසුතා ඇතිවිය හැකිය. හිරු එළිය‌ට අවශ්‍ය පරිදි නිරාවරණය වීම තුලින් වියපත් බවට සම්බන්ධ බොහෝ සෞඛ්‍ය ගැටළු වලට ප්‍රතිරෝදය දැක්වීමේ සහාය ලබා දෙයි. මෙම ලිපිය වැඩිහිටියන්ට හිරු එළියේ ඇති වැදගත්කම ගවේෂණය කරන්නකි.

2023 සෞඛ්‍ය අංශ දත්ත අනුව ශ්‍රී ලංකාවේ වියපත් ජනගහනයෙන් 90% පමණ විටමින් D තිබිය යුතු මට්ටමට වඩා පහළ අගයක් වාර්තා කරන අතර ඒයින් 58.8% ක් විටමින් D ඌනතාව වාර්තා කරන අතර 31.4 ක් ඉතා අඩු විටමින් D මට්ටමක් සහිත වැඩිහිටියන් වේ. කණගාටුවට කරණ වන්නේ අප අවුරුද්ද මුළුල්ලේ සූර්යයා ලෝකය ලබන ඝර්මකළාපීය රටක් වීමයි. හිරු එළිය වැඩිහිටියන්ට මෙතරම් වැදගත් වන්නේ ඇයි?

විටමින් D නිෂ්පාදනය

සූර්යාලෝකයේ ප්‍රධාන ප්‍රතිලාභයක් වන්නේ විටමින් D නිෂ්පාදනය උත්තේජනය කිරීමේ ලා එය සතු කාර්යභාරයයි. හිරු එළියෙන් ලැබෙන පාරජම්බුල B (UVB) කිරණ සම මතට වැටුණු විට, ශරීරයට විටමින් D සංස්ලේෂණය කිරීමට ඉඩ සලසන රසායනික ප්‍රතික්‍රියාවක් සිදු වේ. කැල්සියම් අවශෝෂණය සහ අස්ථි සෞඛ්‍යය සඳහා මෙම පෝෂකය ඉතා වැදගත් වේ. අස්ථි ඝනත්වය අඩු වීම නිසා වැඩිහිටියන් බොහෝ විට ඔස්ටියෝපොරෝසිස් සහ අස්ථි බිඳීම් ඇතිවීමේ වැඩි අවදානමකට මුහුණ දෙයි. නිතිපතා හිරු එළියට නිරාවරණය වීම ප්‍රමාණවත් විටමින් D මට්ටම් පවත්වා ගැනීමට උපකාරී වන අතර, අස්ථි බිඳීම් සහ ඒ ආශ්‍රිත තුවාල ඇතිවීමේ සම්භාවිතාව අඩු කරයි.

පුද්ගලයින් වයසටයත්ම, ඔවුන්ගේ සම විටමින් D සංස්ලේෂණය කිරීමේදී අඩු කාර්යක්ෂමකතාවයක් දක්වයි. එළිමහන් ක්‍රියාකාරකම් අඩු වීම හෝ වැඩිහිටියන්ගේ ඇවිදීමේ ගැටළු සමඟ ඒකාබද්ධව බොහෝ වැඩිහිටියන්ට ප්‍රමාණවත් හිරු එළිය නොලැබීමේ වටාපීටාව සැකසේ. එම තත්ත්වය සැලකිල්ලට ගෙන ආරක්ෂිත සහ මධ්‍යස්ථ හිරු එළියට නිරාවරණය වීම වැඩිහිටියන්ට සහාය දීම සහ දිරිමත් කිරීම ඔවුන් රැක බලාගන්න්ගේ වගකීම වේ. සාමාන්‍යයෙන් සතියකට හතර වතාවක් මිනිත්තු 10 ත් 30 අතර ප්‍රමාණයක් හීරු ඒළියට නිරාවරණය වන්නේ නම් අස්ථි සෞඛ්‍යය සැලකිය යුතු ලෙස වැඩිදියුණු කළ හැකි අතර විටමින් D ඌනතාවය ද වළක්වා ගත හැකිය.

ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය වැඩි දියුණු කිරීමේදී විටමින් D ද වැදගත් කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි. වැඩිහිටියන් නියුමෝනියාව සහ ඉන්ෆ්ලුවෙන්සා වැනි ශ්වසන රෝග ඇතුළු ආසාදනවලට ගොදුරු වීමේ වැඩි අවදානමක් ඇත. ප්‍රමාණවත් විටමින් D මට්ටම් මගින් සහාය වන හොඳ ක්‍රියාකාරීත්වෙයන් යුතු ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතියක්, වැඩිහිටියන්ට මෙම ආසාදන වඩාත් ඵලදායී ලෙස වළක්වා ගැනීමට උපකාරී වේ. තවද පර්යේෂණවලින් පෙනී යන්නේ විටමින් D මගින් හෘදවාහිනී රෝග සහ ඇතැම් පිළිකා වැනි නිදන්ගත රෝග අවදානම අඩු කළ හැකි බවත්ය. ඒබැවින් හිරු එළියට නිරාවරණය වීම සරල ඒමෙන්ම නොමිලයේ ලැබෙන ජීවිත අවදානම අඩු කිරීමේ මෙවලමකි.

සර්කැඩියානු රිද්ම නියාමනය

ස්වාභාවික හිරු එළියට නිරාවරණය වීම ශරීරයේ සර්කැඩියානු රිද්ම හෙවත් අභ්‍යන්තර ජීව විද්‍යත්මක ඔරලෝසුව නියාමනය කිරීමට උපකාරී වේ. (ශරීරයේ සර්කැඩියානු රිද්මය යනු එළිය සහ අඳුර පදනම් කරගෙන සිදුකරන ඔබගේ ශරීරයේ නින්ද සහ අවදිවීම, හෝමෝන ශ්‍රාවය, සියලුම ශාරීරික ක්‍රියාවලියන් සිදු කරන ස්වභාවික ක්‍රියාවලියයි) බොහෝ වැඩිහිටියන් බාධාකාරී නිදි රටා ගැන පැමිණිලි කරන අතර එය බොහෝ විට රාත්‍රියේ දී නින්ද නොයාම, ඉතා උදෑසනින් අවදි වීම, තෙහෙට්ටුව සහ සංජානන ක්‍රියාකාරිත්වය අඩුවීමට පිළිබඳ ගැටළු වේ. විශේෂයෙන් උදෑසන හිරු එළියට නිරාවරණය වීම, මොළයට දිවා කාලයේදී මෙලටොනින් (නින්ද ලබා දෙන හෝමෝනය) මර්දනය කිරීමට සංඥා කරයි. එය සෞඛ්‍ය සම්පන්න නිදි චක්‍රයක් සකසයි. උදෑසන ඇවිදීම හෝ එළිමහන් ක්‍රියාකාරකම් වැඩිහිටියන්ගේ දෛනික චර්යාවට එක් කිරීමෙන්, ඔවුන්ගේ රාත්‍රී නින්දේ ගුණාත්මකභාවය මෙන්ම දිවා කාලයේ අවදියෙන් සිටීම යන කරුණු වැඩි දියුණු කළ හැකිය.

මානසික සහ චිත්තවේගීය යහපැවැත්ම

• මානසික අවපීඩනය සහ කාංසාව අඩු කිරීම

හිරු එළිය නිරාවරණය වීමේ තවත් තීරණාත්මක අංගයක් වන්නේ මානසික සෞඛ්‍යයට එහි බලපෑමයි. හිරු එළිය මනෝභාවය නියාමනය සහ සතුට පිළිබඳ හැඟීම් සමඟ සම්බන්ධ ස්නායු සම්ප්‍රේෂකයක් වන සෙරොටොනින් නිෂ්පාදනය වැඩි කරයි. අපගේ රටට අදාල නොවුනත් හිම වැටෙන සහ දීර්ඝ සීත ඍතු සහිත රටවල පුද්ගලයන් මුහුණ දෙන අඩු හිරු එළියට නිරාවරණය වීම හා සම්බන්ධ මානසික අවපීඩන වර්ගයක් වන සෘතුමය බලපෑම් ආබාධය (Seasonal Affective Disorder – SAD) සීතල මාසවලදී බහුලව දක්නට ලැබේ. වැඩිහිටියන් විශේෂයෙන් තනිව හෝ අවම සහායක් සහිතව ජීවත් වන අය, මානසික අවපීඩනය සහ තනිකමේ අවදානම‌ට වැඩි වශයෙන් මුහුණ දෙයි. නිතිපතා හිරු එළියට නිරාවරණය වීමෙන් ස්වභාවිකවම මනෝභාවය වැඩිදියුණු කළ හැකි අතර කාංසාව සහ මානසික අවපීඩනයේ රෝග ලක්ෂණ අඩු කළ හැකිය.

• සංජානන ක්‍රියාකාරිත්වය වැඩි කිරීම

පර්යේෂණවලින් පෙනී යන්නේ විටමින් D ඌනතාවය සංජානන පරිහානිය සහ ඇල්සයිමර් සහ ඩිමෙන්ශියාව වැනි රෝග ඇතිවීමේ වැඩි අවදානමක් සමඟ සම්බන්ධ වී ඇති බවයි. විටමින් D ගුණාංග ස්නායු සෞඛ්‍යය සඳහා සපයන කාර්යභාරය සංජානන ප්‍රතිඵල සඳහා දායක වන බව වෛද්‍ය විද්‍යාත්මකව ඔප්පු කර ඇත. එබැවින් ප්‍රමාණවත් විටමින් D මට්ටම ලබා ගැනීමට සඳහා හිරු එළියට නිරාවරණය වීමෙන් වැඩිහිටියන් තුළ මතකය සහ සංජානන හැකියාවන් ආරක්ෂා කිරීම කළ හැකිය.

සමාජීය සහ ජීවන රටාවේ ප්‍රතිලාභ

• ශාරීරික ක්‍රියාකාරකම් දිරිමත් කිරීම

හිරු එළියේ කාලය ගත කිරීම බොහෝ විට ශාරීරික ක්‍රියාකාරකම් වැඩි කිරීමට හේතු වේ, එය ගෙවතු වගාව, ඇවිදීම වැනි කවර ක්‍රියාකාරක වුව ද මාංශ පේශි ශක්තිය, සන්ධි නම්‍යශීලීභාවය සහ හෘද සෞඛ්‍ය පවත්වා ගැනීම සඳහා ශාරීරික ව්‍යායාම අත්‍යවශ්‍ය වේ – වයසට සම්බන්ධ ශාරීරික පරිහානිය වැළැක්වීමේ වැදගත් සාධක සියල්ලම. අව්ව සහිත පරිසරවල ඇවිදීම , එළිමහන් යෝග , කණ්ඩායම් ක්‍රියාකාරකම්, සමාජ සම්බන්ධතා ප්‍රවර්ධනය කරන අතරම ශාරීරික සෞඛ්‍යය තවදුරටත් වැඩිදියුණු කළ හැකිය.

• සමාජ ක්‍රියාකාරකම් වැඩි දියුණු කිරීම

එළිමහනේ කරන ක්‍රියාකරකම් වැඩිහිටියන්ට සමාජමය වශයෙන් ක්‍රියාකාරි වීමේ අවස්ථාව ලබා දෙයි.මෙය චිත්තවේග කළමනාකරණය කිරීමට සහ මානසික යහපැවැත්ම කෙරෙහි ඍජුවම බලපාන කරුණකි. සෑම රටකම පාහේ හුදකලාව යනු වැඩිහිටියන් මුහුන දෙන ප්‍රධාන ගැටලුවක් ලෙස හඳුනා ගෙන ඇත. හුදකලාබව වැඩිහිටියන්ව මානසික අවපීඩනය කරා රැගෙන යන අතර ඒය වියපත් ජීවිතයේ ගුණාත්මක බව අඩු කරයි. හිරු ඒළිය සහිත උද්‍යාන, වැඩිහිටි මධ්‍යස්ථාන හෝ වැඩිහිටි නිවාස වල ඒළිමහන් මිදුල් යොදා ගනිමින් මිතුරු ඇසුර, පවුලේ උදවිය මුණ ගැසීම, කණ්ඩායම් වශයෙන් ක්‍රියාකාරකම්වල යෙදීම වැනි විකල්ප යොදා ගැනීම වැඩිහිටියන් සූර්යා ලෝකයෙන් නැහැවීමට සුදුසු සමාජමය කටයුතු වේ

හිරු එළිය බොහෝ ප්‍රතිලාභ ලබා දෙන නමදු සංවේදී සමක් හෝ අවදානම් සෞඛ්‍ය තත්වයන් ඇති වැඩිහිටියන් හිරු ඒළියට නිරාවරණය වීෙම් දී ආරක්ෂාව ගැන සැලකිළිමත් වීම අත්‍යවශ්‍ය වේ. අධික හිරු එළියට නිරාවරණය වීමෙන් සමේ පිළිකා ඇතිවීමේ අවදානම වැඩි විය හැකි අතර විජලනය හෝ තාපය ආශ්‍රිත රෝග ඇති විය හැක. ආරක්ෂිත ඇඳුම් ඇඳීම, හිරු ආවරණ භාවිතා කිරීම, සජලනය වීම සහ ශක්තිමත්ම දහවල් හිරු එළිය (උදෑසන 10 සිට සවස 4 දක්වා) වළක්වා ගැනීම වැනි සරල පූර්වාරක්ෂාවන් මගින් වැඩිහිටියන්ට අදාළ අවදානම් නොමැතිව හිරු එළියේ ප්‍රතිලාභ ලබා ගැනීමට උපකාරී වේ.

වැඩිහිටියන්ගේ සෞඛ්‍යය හා සතුට ප්‍රවර්ධනය කිරීමේදී හිරු එළිය බලවත්, ස්වාභාවික මිතුරෙකි. විටමින් D නිෂ්පාදනය තුළින් ශාරීරික සෞඛ්‍යයට සහාය වීමට, මනෝභාවය සහ සංජානන ක්‍රියාකාරිත්වය වැඩි දියුණු කිරීමෙන් මානසික යහපැවැත්ම ශක්තිමත් කිරීමට සහ ක්‍රියාශීලී, සමාජීය වශයෙන් සම්බන්ධිත ජීවන රටාවක් දිරිමත් කිරීමට එහි ඇති හැකියාව අවතක්සේරු කළ නොහැකිය. හිරු එළියට ආරක්ෂිතව, නිතිපතා නිරාවරණය වීම දිරිමත් කිරීමෙන් වැඩිහිටියන්ට ජීවිතයේ ගුණාත්මකභාවය සහ දීර්ඝායුෂ වැඩි දියුණු කිරීම කළ හැකිය. මේ අනුව අපගේ ජීවන ගමනේ දී සැදෑ කාලයේ දී ද සූර්යයා සැබවින්ම අත්‍යවශ්‍ය සහකරුවෙකු ලෙස අපහට සහාය වෙයි.

සටහන

රේණුකා තෙන්නකෝන්

කථාකාචාර්ය
ශ්‍රී ලංකා පදනම් ආයතනය