අද වන විට තාක්ෂණයේ දියුණුවත් සමඟ අන්තර්ජාලය සහ සමාජ මාධ්‍ය සෑම මිනිස් ජීවිතයකම අත්‍යවශ්‍ය කොටසක් වී ඇත. බොහෝ දෙනා තම ජීවිතයේ විශේෂ අවස්ථා, පුද්ගලික තොරතුරු ඇතුළු බොහොමයක් දේ සමාජ මාධ්‍ය හරහා බෙදා ගන්නා අතර එය සම්බන්ධතාවයන් තර කිරීම, ව්‍යාපාර ප්‍රවර්ධනය කිරීම සහ විනෝදාස්වාදයට යෙදිය හැකි විශිෂ්ට මෙවලමක්ද වෙයි. අන්තර්ජාලය මඟින් අපගේ තොරතුරු ආරක්ෂා විය යුතු නමුත්, ඇතැම් අවස්ථාවලදී එය විවිධ ත්‍රස්තවාදී කණ්ඩායම්, වංචනිකයින් සහ අනෙකුත් අවස්ථාවන්හිදී අප නොසිතන ආකාරයේ පුද්ගලයින් විසින් අපේක්ෂිත නොවන ආකාරයෙන් භාවිතයට ලක් කළ හැක. පුද්ගලික තොරතුරු අන්තර්ජාලයට එක් කිරීම හරහා පෞද්ගලිකත්වයට දැඩි තර්ජන සහ භයානක තත්ත්ව උද්ගත විය හැකි වන්නේ එවැනි පුද්ගලයන් හෝ කණ්ඩායම්වල ක්‍රියාකාරකම් නිසා විය හැකිය.
- පෞද්ගලික තොරතුරු බෙදා ගැනීම – බොහෝ දෙනා සමාජ මාධ්‍ය ගිණුම් සකස් කිරීමේදී තම සත්‍ය නම, උපන් දිනය, ජාතික හැඳුනුම්පත් අංකය, දුරකථන අංකය සහ නිවසේ ලිපිනය වැනි තොරතුරු ලබාදෙයි. මෙම තොරතුරු කුමන හේතුවක් මත හෝ වැරදීමකින් පළ වුවහොත්, එය අනවසරයෙන් භාවිතයට ගන්නා පුද්ගලයින්ට අවස්ථාවක් ලබාදිය හැක.
- ස්ථානික තොරතුරු හෙළි වීම – සමාජ මාධ්‍යය මගින් බොහෝවිට අප සිටින තැන (Location) යාවත්කාලීන වේ. උදාහරණයක් ලෙස, Facebook, Instagram, Snapchat මගින් අප සිටින මෙන්ම ආගිය ස්ථාන පෙන්වීමේ අවදානමක් ඇති අතරම එය අවාසිදායක තත්ත්වයකි. වංචනිකයින්ට සහ අපරාධකරුවන්ට අපේ ක්‍රියාකාරකම් සොයා ගැනීමට එමගින් සහය ලැබෙනු ඇත.
- ගිණුම් හා මුරපද ආරක්ෂාව – බොහෝ අය තම සමාජ මාධ්‍ය ගිණුම් සඳහා සරල මුරපද භාවිත කරන අතරම එමඟින් අන් අය විසින් ඔවුන්ගේ ගිණුම් බිඳ හෙළීමට (hacking) අවස්ථාව ලබාගත හැක. එමඟින් පුද්ගලික තොරතුරු හෙළි විය හැකි අතර යම් චංචනිකයෙකුහට අපගේ අනන්‍යතාවය භාවිත කර අපගේ නමෙන් වංචා කිරීමටද අවස්ථාව උදා වේ.
- සමාජ මාධ්‍ය වංචා සහ බොරු ප්‍රචාරණ – සමාජ මාධ්‍ය තුළ බොරු ප්‍රචාරණ (Fake News) සහ වංචා (Scams) ව්‍යාප්ත වන බව අප හොඳින් දන්නා කරුණක් වන අතරම ඇතැමුන් සත්‍ය නොවන තොරතුරු බෙදා හැරීම හෝ එවැනි අසත්‍ය තොරතුරුවලට හසු වීම හරහා ආර්ථික හා සමාජමය හානියට ලක්විය හැක. වංචනිකයින් විසින් බොරු සබැඳි (Fake Links) කටකතා සහ ව්‍යාජ දැන්වීම් මගින් මිනිසුන් නොදැනුවත්වම නොමගට යොමු කරනු ඇත.
- තොරතුරු බෙදා හැරීමේදී සැලකිලිමත් වන්න – සමාජ මාධ්‍යයට ඔබේ පුද්ගලික තොරතුරු එක් කිරීමට පෙර ඒවා විවෘත වශයෙන් බෙදා ගැනීමෙන් ඇති අවදානම් පිළිබඳව සිතිය යුතුය. විශේෂයෙන්ම, ජාතික හැඳුනුම්පත් අංකය, බැංකු තොරතුරු, දුරකථන අංක සහ නිවසේ ලිපිනය වැනි දෑ කිසිවිටෙකත් බෙදා නොහරින්න.
- Privacy Settings නිවැරදිව සකසාගන්න – සමාජ මාධ්‍ය ගිණුම් සඳහා ඇති පෞද්ගලිකතා සැකසීම් (Privacy Settings) නිවැරදිව සකසා ඇති බව තහවුරු කරගන්න. ඔබේ තොරතුරු පුද්ගලිකව පවත්වා ගැනීමට “Friends Only” (මිතුරන්ට පමණි) වැනි විකල්ප භාවිත කරන්න.
- ශක්තිමත් මුරපද භාවිත කරන්න – දළ වශයෙන්, පහසු මුරපද භාවිත කිරීම මඟින් ඔබේ ගිණුම් අනාරක්ෂිත වීමට වැඩි අවදානමක් පවතී. එබැවින් සැමවිට මුරපදය සංකීර්ණ අක්ෂර, ඉලක්කම් සහ සංකේත එකතු කර ශක්තිමත් මුරපදයක් තෝරා ගැනීමට සැලකිලිමත් වෙන්න.
- මිතුරු ඉල්ලීම් අනුමත කිරීමට පෙර සැලකිලිමත් වන්න – අනන්‍යතාවය නොදන්නා පුද්ගලයින්ගෙන් එන මිතුරු ඉල්ලීම් පිළිගැනීමට පෙර ඔවුන් පිළිබඳ සොයා බලන්න. ඔබේ පෞද්ගලික තොරතුරු බෙදාගැනීමට තරම් සබඳතාවයක් හෝ විශ්වාසයක් හෝ නැති තමන් දන්නා අයෙකුගේ ඉල්ලීමක් වුවද ප්‍රතික්ෂේප කිරීමට දෙවරක් නොසිතන්න.
- වංචා සහ බොරු ප්‍රචාරයන්ට හසු නොවන්න – අනන්‍යතාවයක් නොදන්නා වෙබ් අඩවි, ඊමේල්, කෙටි පණිවිඩ හෝ සමාජ මාධ්‍ය සබැඳිවලට පිවිසීමට පෙර එය නිවැරදි බවට සහතික වන්න.
අන්තර්ජාලය සහ සමාජ මාධ්‍ය යන දෙකම වර්තමාන ලෝකයේ වැදගත් මාධ්‍ය වේ. නමුත්, ඒවා නිවැරදිව භාවිත නොකලහොත් පුද්ගලික තොරතුරු හෙළිදරව් වීම, වංචාවන්ට හසු වීම හෝ අපගේ අනන්‍යතාවය නැති වීමේ අවදානමක් පවතී. අපගේ පෞද්ගලික තොරතුරු ආරක්ෂා කර ගැනීමට නම් සැලකිලිමත් වීම හා නිවැරදි ආරක්ෂණ ක්‍රම භාවිත කිරීම අත්‍යවශ්‍ය වේ.
එබැවින්, අන්තර්ජාලය භාවිත කරන විට කල්පනාකාරීව, ආරක්ෂිත ක්‍රම අනුගමනය කර ඉදිරියට යන තාක්ෂණික මාර්ගයන් පිළිබඳව අවබෝධයක් ලබාගනිමින් ආරක්ෂිත සහ වඩාත් ප්‍රයෝජනවත් අත්දැකීම් ලබා ගැනීමට සැලකිලිමත් වන්න.
Leave feedback about this